Qlik Sense Fonksiyonları: İfadeler, Set Analizi ve Performans Uzmanlığı
Aralık 7, 2025
95 views
0
Veri analizi, dijital dönüşümün kritik bir parçasıdır. Qlik Sense Fonksiyonları ve ifadeleri, veriyi anlık analiz etme yeteneği sunar. Raporlama ve görselleştirmelerin temeli bu yapılara dayanır. İleri düzey Qlik geliştiricileri için bu mimariyi anlamak şarttır. Bu, uygulamanın genel yanıt süresini önemli ölçüde iyileştirir. Qlik hesaplama mimarisi bilgisi ile performansı optimize edebilirsiniz.
Qlik Sense Hesaplama Mimarisi ve Temel Kavramlar
Qlik Sense‘te başarılı veri analizi, ifadeler üzerine kurulmuştur. Bu yapıları anlamak, performanslı uygulamalar geliştirmek için elzemdir.
İfadeler ve Fonksiyonlar Arasındaki Kritik Fark
Bir ifade (expression), bir sonuç değeri üreten hesaplamadır. İfadeler; fonksiyonları, alanları ve matematiksel işleçleri birleştirir. Fonksiyonlar (işlevler) ise ifadelerin temel yapı taşlarıdır. Fonksiyonlar belirli, tekrarlanabilir görevleri yerine getirirler. Fonksiyonlar daima adları ve parantez içindeki parametrelerle tanımlanır. Örneğin, Sum() veya Avg() temel Qlik Fonksiyonlarıdır.
Load Script ve Görselleştirme İfadeleri Bağlamı
Veri işleme, Qlik Sense içinde iki farklı bağlamda gerçekleşir. Bunlar Load Script ve Görselleştirme İfadeleridir. Load Script, veriyi almak ve veri yapısını manipüle etmek için kullanılır. Bu aşamadaki hesaplamalar veri modelinin kalıcı parçası olur. Görselleştirme İfadeleri ise kullanıcı arayüzünde anlık olarak değerlendirilir. Bu, kullanıcı seçimleri temelinde QIX motoru tarafından yapılır.
Statik Hesaplamayı Load Script’e Kaydırma
Mimari açıdan kritik karar, hesaplamanın yeri olmalıdır. Statik hesaplamayı Load Script’e kaydırmak performansı artırır. Örneğin, Sales – Cost AS Margin gibi hesaplamalar yükleme sırasında türetilmelidir. Bu ön hesaplama (pre-calculation), anlık hesaplama yükünü büyük ölçüde azaltır. QIX motorunun dinamik filtrelere odaklanmasını sağlar.İlginizi çekebilir: Büyük Ölçekli ERP: Global İşletmeler İçin Stratejik Seçim
Qlik Sense Fonksiyonları Set Analizi: Seçimden Bağımsız Veri Kümelerini Tanımlama
Set Analizi, Qlik Sense‘in en güçlü özelliklerinden biridir. Bu teknik, kullanıcı seçiminden bağımsız veri setini tanımlamayı sağlar. Toplama fonksiyonu içinde küme parantezleri ({…}) kullanılarak tanımlanır. Set ifadeleri, statik bir veri kümesi üzerinde çalışmayı mümkün kılar.
Set İfadeleri Nasıl Oluşturulur?
İfade Düzenleyicisi bu işlemi kolaylaştıran merkezi bir araçtır. Düzenleyici, Set İfadeleri için özel bir bölüm içerir. Bu sayede geçerli seçimleri veya tanımlanmış seçim imlerini ekleyebilirsiniz. Set ifadeleri varsayılan durumu temel alır. Alternatif durumlar (Alternate States) da set ifadesine eklenebilir. Bu, farklı senaryoları yan yana kıyaslamayı sağlar.
Performans İçin Sayısal İşaretlerin Gücü
Set Analizi yalnızca fonksiyonellik değil, aynı zamanda performans sunar. Uzmanlar, Set Analizi ifadelerinde sayısal işaretlerden yararlanmayı önerir. Sayısal işaretler (numeric flags), Load Script’te oluşturulmuş alanlardır. Bu işaretler dize karşılaştırmaları yerine kullanılır. Sayısal işaretler, QIX motorunun sorguları daha hızlı işlemesine olanak tanır.
Aggr() fonksiyonu, Qlik Sense‘te bağlam kontrolü sağlayan bir araçtır. İç içe toplama olarak da bilinir. Aggr(), metriklerin görselleştirme boyutlarından bağımsız hesaplanmasını gerektirir. Örneğin, en büyük siparişi bulmak veya ürün sıralaması hesaplamak gibi.
İki Aşamalı Değerlendirme Süreci
Aggr() fonksiyonunun değerlendirilmesi iki aşamalıdır. Aşama 1, geçici sanal tablo (hypercube) oluşturmadır. İç toplama, belirtilen boyutlara göre hesaplanır. Aşama 2, dış toplama (outer aggregation) aşamasıdır. Dış toplama, bu sanal tabloyu kullanarak nihai sonucu üretir. Bu iki aşamayı anlamak, doğru Set Analizi yerleşimi için kritiktir.
Set Analizini Aggr() İçinde Konumlandırma Kuralları
Set Analizi koşulunun Aggr() içindeki yeri sonucu belirler. Koşul, sanal tabloyu oluşturan temel veriyi kısıtlayacaksa iç toplama (Aşama 1) kısmına yerleştirilmelidir. Eğer koşul, nihai sıralamayı kısıtlayacaksa dış toplamaya (Aşama 2) yerleştirilir. Örneğin, tüm ürünlere göre sıralama yapmak istendiğinde koşul dış toplamada kalır. Tutarlılık için genel kural, koşulu hem iç hem de dış toplamaya koymaktır.
Uygulama Performansı İçin Optimizasyon Teknikleri
Uygulama performansı, kullanıcı deneyimini doğrudan etkiler. Qlik Sense uygulamaları için performans optimizasyonu bir zorunluluktur.
Ana Öğeler Kullanımı ve İfade Tutarlılığı
İfade Düzenleyicisi aracılığıyla Ana Öğeler (Master Items) kullanılmalıdır. Ana öğeler, yönetilen metriklerin sürüklenip bırakılmasını sağlar. En önemlisi, Qlik motorunun önbellekleme verimliliğini maksimize eder. Qlik, ifadeleri yazımına ve büyük/küçük harf durumuna göre ayrı önbellekler. Tutarlı yazım için Ana Öğeler kullanımı önemlidir.İlginizi çekebilir: Qlik Sense ile Yapay Zeka Aracılarının Güç Birliği
Karmaşık Görselleştirmelerde Hesaplama Koşulları
Kapsamlı hesaplamalar içeren nesnelerde koşullar uygulanmalıdır. Hesaplama koşulları, nesnenin yalnızca belirli seçimler sonrası oluşturulmasını sağlar. Bu, gereksiz büyük hiperküplerin oluşturulmasını engeller. Örneğin, GetSelectedCount() gibi fonksiyonlar bu kontrolü sağlar. Bu proaktif kontrol, uygulamanın yanıt sürelerini korur.
If() Yerine Set Analizini Tercih Etmek
Toplama işlevi içinde If() kullanmaktan kaçınılmalıdır. If() işlevi kayıt düzeyinde çalışır ve birçok kez değerlendirilir. Örneğin, 1000 kayıt varsa If() 1000 defa değerlendirilir. Set Analizi kullanmak daha hızlı yanıtla sonuçlanır. Set Analizi sonuçları önbelleğe alınabilirken, If() bunu yapamaz.
Veri Modeli Yapısının Önemi
Uygulama performansını iyileştirmek için veri modeline odaklanılmalıdır. Yapay anahtarların kaldırılması zorunlu bir adımdır. Yapay anahtarlar, veri modelinde bir hata sinyali olabilir. Ayrıca, gereksiz alanlar veri modelinden kaldırılmalıdır. Load * ve SELECT kullanmaktan kaçınmak önerilir.
Sonuç ve Uzman Tavsiyeleri
Qlik Sense‘te ustalık, sadece söz dizimini bilmek değildir. Aynı zamanda hesaplama bağlamlarını derinlemesine anlamayı gerektirir. Statik hesaplamaları Load Script’e taşımak, kullanıcı deneyimini iyileştiren kritik bir karardır. Aggr() kullanırken Set Analizi koşulunun yerini doğru analiz etmek zorunludur. Uygulamalarınızı standartlaştırmak ve Ana Öğeler kullanmak önbellekleme verimliliğini garantiler. Gözde IT Solitions, 26 yılı aşkın iş deneyimiyle size uçtan uca çözümler sunar. Alanında uzman kadromuzla dijital dönüşüm yolculuğunuza eşlik ederiz.İlginizi çekebilir: Qlik Sense ile QlikView Arasındaki Farklar Nelerdir?
Qlik Sense Fonksiyonları Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Qlik Sense İfadeleri neden Load Script yerine Görselleştirme İfadelerinde kullanılır?
Görselleştirme İfadeleri, kullanıcı seçimlerine göre anlık dinamik analiz sağlar. Ancak seçimden bağımsız, statik hesaplamalar Load Script’te yapılmalıdır. Bu, arayüzdeki hesaplama yükünü azaltarak performansı artırır.
Set Analizi koşulları Aggr() fonksiyonu içinde nereye konulmalıdır?
Koşul, temel veriyi kısıtlayacaksa iç toplama (Aşama 1) kısmına konulmalıdır. Nihai sonucu veya sıralamayı kısıtlayacaksa dış toplamaya (Aşama 2) konulur. Genel olarak tutarlılık için hem iç hem dış toplamada kullanılması tavsiye edilir.
Qlik Sense uygulamasının yavaşlamasını engellemek için hangi performans ipuçları vardır?
Statik hesaplamaları Load Script’e taşımak esastır. Görselleştirmelerde If() yerine Set Analizi kullanılmalıdır. Ayrıca, büyük görsel nesnelere hesaplama koşulları eklenmelidir (Örn: GetSelectedCount()).
Qlik’te Ana Öğeler (Master Items) kullanmanın faydası nedir?
Ana Öğeler, ifadelerin yönetilen metrikler olarak tanımlanmasını sağlar. En önemlisi, ifadelerin tutarlı yazımını zorunlu kılar. Bu da Qlik motorunun önbellekleme yeteneğinden maksimum verim almasını sağlar.İlginizi çekebilir: Qlik Sense ve DeepSeek Entegrasyonu: Yapay Zekâ Destekli Analitik
Qlik Sense Uzmanlığında Güvenilir Çözüm Ortağınız
Qlik Sense Çözümleri ve İleri Düzey Fonksiyon Eğitimleri İçin Bize Ulaşın!Qlik Sense projelerinizde en doğru fonksiyonları ve mimariyi kullanmak için uzman desteği alın. Alanında uzman ve tecrübeli kadromuzla size en doğru çözümleri sunuyoruz. Qlik Sense uygulamanızın performansını ve analitik gücünü en üst düzeye çıkarın.Qlik Sense‘te ifadeleri optimize etmek, bir maraton koşucusunun gereksiz ağırlıklardan kurtulmasına benzer. Her fazladan, karmaşık hesaplama (özellikle UI katmanında), motorun hızını düşürür. Load Script’te ön hesaplama yapmak ve Set Analizi ile dinamik filtreleme, koşucunun en hafif ve en hızlı haliyle koşmasını sağlar.